ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2019 – Ι Λουκά (Λουκ.ιγ΄10-17)
Ο Χριστός ενώ έχει μιάν απέραντη αγάπη για τον άνθρωπο, μισεί θανάσιμα την υποκρισία. Κι αυτή την τακτική Του έδειξε καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκόσμιας ζωής Του, όπως καταγράφεται στα Ιερά Ευαγγέλια. Στάθηκε απέναντι στον αμαρτωλό και πεσμένο άνθρωπο με στοργή, συμπόνια και αγάπη. Συγχώρεσε τα λάθη του και τον βοήθησε να σηκωθεί. Μα απέναντι της υποκρισίας στάθηκε με σκληρότητα και ήταν πάντα το περιεχόμενο των λόγων του καυστικό και ανελέητο. Μια τέτοια υποκριτική στάση στηλιτεύει ο Χριστός στο σημερινό ευαγγέλιο. Όταν η συγκύπτουσα γυναίκα θεραπεύεται κατά την ημέρα του Σαββάτου, της αργίας των Ιουδαίων, ο αρχισυνάγωγος βρίσκει αφορμή για να κατηγορήσει τον Χριστό πως θεραπεύει κατά την ημέρα αυτή της αργίας.
Τί είναι όμως η υποκρισία και πώς γινόμαστε υποκριτές στη ζωή μας; Υποκρισία είναι όταν λέω ένα πράγμα, αλλά κατά βάθος πιστεύω κάτι άλλο, όταν φανερώνω ένα πρόσωπο, αλλά κατα βάθος είμαι κάποιος άλλος. Η υποκρισία είναι το αντίθετο της γνησιότητας και της ειλικρίνειας. Ένας άνθρωπος πέφτει στην κατάσταση της υποκρισίας όταν προσπαθεί να διατηρήσει μια εξωτερική καλή εικόνα του εαυτού του προς τους άλλους, χωρίς ταυτόχρονα να φροντίζει ώστε και εσωτερικά να είναι αυτός καλός άνθρωπος που θέλει να φαίνεται ότι είναι.
Υποκριτές στη ζωή μας γινόμαστε όταν κατηγορούμε τους άλλους για συμπερισφορές, πάθη κι αμαρτίες που κι εμείς έχουμε. Όταν ζητούμε απο τους άλλους να κάνουν ό,τι εμείς δεν μπορούμε, κι αν αυτοί δεν το καταφέρνουν, τους κατηγορούμε. Όταν δεν βλέπουμε που βρίσκεται η αληθινή αγάπη. Όταν δεν μπορούμε να χαρούμε με τη χαρά των άλλων, γιατί η ψυχή μας δεν τους συμπαθεί. Κι έτσι δεν θέλουμε να δώσουμε αγάπη σ’ αυτούς ούτε να μοιραστούμε ό,τι ωραίο τους συμβαίνει. Όταν νομίζουμε ότι εμείς είμαστε καλύτεροι απ’ όλους, ενώ έχουμε πολλά ψεγάδια.
Στη χριστιανική μας ζωή, η υποκρισία εμφανίζεται όταν θα διδάξουμε τρόπους σωστής συμπεριφοράς, όταν ζητήσουμε απο τους άλλους να ζούν κατα το θέλημα του θεού και μείς υιοθετούμε έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής. Υποκρισία επιδεικνύουμε όταν κάνουμε καλές πράξεις και φιλανθρωπίες όχι γιατί πραγματικά το αισθανόμαστε αλλά για να εξασφαλίσουμε τον έπαινο των ανθρώπων. Υποκρισία επιδεικνύουμε όταν ερμηνεύουμε το θέλημα του θεού επιφανειακά κρατώντας τον τύπο κι όχι βιώνοντας την ουσία.
Η αιτία της υποκριτικής συμπεριφοράς είναι ο εγωισμός. Σύμφωνα με τη διδασκαλία των πατέρων της εκκλησίας, ο εγωισμός απομακρύνει τον άνθρωπο από τη γνήσια ζωή. Ο άνθρωπος σήμερα, περισσότερο απο οτιδήποτε άλλο,
κινδυνεύει απο τον παραχαραγμένο, αλλοτριωμένο και εγωιστή εαυτό του.
Θεραπεία της υποκρισίας είναι να φροντίζουμε ώστε οι αρετές να είναι καταστάσεις εσωτερικές του ψυχικού μας κόσμου και όχι ψεύτικα προσωπεία πού φορούμε για να κάνουμε καλή εντύπωση στους άλλους. Για να το κατορθώσουμε αυτό πρέπει να αντιληφθούμε ότι η αξία της ζωής μας δεν κρίνεται απο τις παροδικές γνώμες άλλων ανθρώπων αλλά από την εσωτερική μαρτυρία της συνείδησής μας. Τί όφελος θα υπήρχε για μένα, αν κατάφερνα να πείσω τους πάντες ότι είναι καλός άνθρωπος ενώ μέσα μου γνωρίζω ότι είναι ένας ψυχρός και αμετανόητος εγωιστής; Οι άλλοι κάποια μέρα θα προχωρήσουν στο δικό τους δρόμο, μα εγώ για δική μου καθημερινή συντροφιά θα έχω την ανυπόφορη πραγματικότητα του εαυτού μου. Ας ρίξουμε λοιπόν όλο μας το βάρος στην εσωτερική καλλιέργεια, χωρίς να χάνουμε το χρόνο μας στο χτίσιμο μάταιων προσωπείων.
Να μη λησμονούμε ότι ο παντοκράτωρ θεός δεν βλέπει στο προσωπείο αλλά κοιτάζει βαθειά, βλέπει στην καρδιά, προσέχει τη διάθεση, γνωρίζει τα κίνητρα. «Ετάζει καρδίας και νεφρούς» και «επίσταται τον νούν των ανθρώπων». Και εφ’ όσον συμβαίνει αυτό είναι μάταιο να σκεφτόμαστε με πονηριά ή να ενεργούμε με δόλο.
Άν διακρίνουμε υποκρισία στη συμπεριφορά μας, να τη χτυπούμε, να την ανακοινώνουμε στην Ιερά Εξομολόγηση, να τη διαλύουμε για να μή βρίσκει στη ψυχή μας πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθεί. Η ζωή της εκκλησίας, η σχέση με το Χριστό μας κάνει αληθινούς. Εάν είμαστε έντιμοι και ειλικρινείς, εάν είμαστε ο εαυτός μας σ’ όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, τότε θα ελκύσουμε τη χάρη, την ευλογία και το έλεος του θεού. Αμήν.